Pamięci Władysława i Janiny Majewskich

Lucjan Kołodziejski

13 października b.r. przypada 22 rocznica śmierci Władysława Majewskiego. Od kilku lat planowałem napisać artykuł na temat zmarłego. Jednak wciąż „coś” stawało mi na drodze do realizacji tego celu. Nie zdążyłem nawet przeprowadzić wywiadu na jego temat z żoną Janiną. Zmarła na wiosnę 28 kwietnia b.r. Dopiero w minione wakacje za pośrednictwem Wiesławy Baryczki spotkałem się z Barbarą Mika, siostrzenicą Władysława. Dzięki jej uprzejmości zapoznałem się z archiwum domowym zmarłych. Janina Majewska swoje archiwum pozostawiła w idealnym stanie. Dziesiątki opisanych dokładnie zdjęć, kilka kart pocztowych, starannie poukładane świadectwa szkolne i różnego rodzaju zaświadczenia, wycinki z prasy, odznaczenia i odznaki, a nawet praca magisterska w której autorka zamieściła obszerne informacje o kółku rolniczym. Każdy piszący o „Prezesie” jak go nazywano musi poznać zawarte tam informacje.

Wielkość tego człowieka dostrzegł już Kazimierz Pilch w książce „BIELCZA WIEŚ GALICYJSKA”. Na kilkunastu kartach przedstawił dokładnie jego działalność jako prezesa Kółka Rolniczego, a potem Spółdzielni Produkcyjnej „Bielczanka”. Kończąc napisał:

„Za wszystko co z racji pełnionej funkcji zrobił dla wsi Bielcza WŁADYSŁAW MAJEWSKI – CHWAŁA MU”¹

Korzystając z „odkrytych” informacji pragnę dodać kilka nowych szczegółów.

Władysław Majewski ukończył 4 klasowa szkołę powszechną w Bielczy w 1923 r. 14 marca 1936 r. wstąpił do Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej oddział w Zakopanem. W 1941 r. prowadził w Bielczy „Sklep kolonj – spożywczy”. Ks. M. Kołodziej napisał: „Kochany Władziu! Dzisiaj otrzymałem paczkę, za którą Ci bardzo dziękuję. Brakuje mi mąki pszenicznej. Gdybyś kiedy mógł to przyślij. Jeszcze raz życzę Szczęśliwych Świąt całej rodzinie. Zakopane 10 IV (1) 941.”

W 1942 r. zamieszkał w Bielczy w domu nr 448. Wcześniej mieszkał w nim Żyd Pinkas Tellerman wraz z rodziną. Wywiezieni zostali do getta w Brzesku. Zginęli w Obozie Zagłady w Bełżcu. Po tzw. „wyzwoleniu” (17 stycznia 1945 r.) rozpoczął działalność gospodarczą czyli prowadził sklep. Zachowanymi na ten temat dokumentami są „Karty Rejestracyjne”.

29 III 1946 r. Urząd Skarbowo- Rewizyjny w Brzesku wydaje W. Majewskiemu „Kartę Rejestracyjną” nr 510. Zgodnie z jej zapisem prowadzi on działalność gospodarczą określoną mianem „Sprzedaż towarów mieszanych” w miejscu zamieszkania tj. „Bielcza Nr 1”. Cena kary rejestracyjnej wyniosła 150 zł. Kolejna karta rejestracyjna nr 485 wydana przez w/w urząd stwierdza, że prowadzi on „Sprzedaż towarów mieszanych i trafika² od 1/VII 47”. Cena owej karty rejestracyjnej wyniosła również 150 zł. Kolejna karta rejestracyjna wydana jest 24 stycznia 1948 r. Potwierdzono w niej sprzedaż w domu nr 1 „Towarów mieszanych”. Cena karty wyniosła aż 500 zł. W archiwum domowym J. Majewskiej brak jest karty na 1949 r., zapewne sklep ów został zlikwidowany. „Walka o handel” jak ją nazwały ówczesne władze komunistyczne w praktyce polegała na likwidacji prywatnych sklepów i hurtowni. Być może oficjalnym powodem był brak stosownego wykształcenia handlowego. Faktem jest że w dn. 4 lutego 1949 r. Władysław „zdał egzamin ukończenia kwalifikacyjnego kursu kupieckiego przed Komisja Egzaminacyjną powołaną przez Oddział Kupieckiego Instytutu Wiedzy Zawodowej w Krakowie” 4 lutego 1949 r. w Brzesku, poddał się egzaminowi nadzwyczajnemu „w zakresie nauk objętych programem nauczania publicznej szkoły powszechnej siedmio klasowej”. Jeszcze tego samego dnia otrzymał świadectwo ukończenia szkoły.

W dniu 9 XI (19).49 r. Państwowe Liceum Ogrodnicze w Tarnowie – Gumniskach wydało „Zaświadczenie” w którym dyrektor napisał „Stwierdzam, że ob. Majewski Władysław w latach 1935 i 36 brał czynny udział w pracach P.R³. organizowanych przez O.T.R⁴. Brzesko oraz ukończył 3 tygodniowy kurs P.R. w Szkole Rol. w Wojniczu w 1935 roku.”

*

Kolejnym dokumentem z domowego archiwum jest „Zaświadczenie” wydane przez Centralę Rolniczą Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska” Wydział Kadr i Szkolenia w Warszawie Oddział Okręgowy w Krakowie. Stwierdzono w nim: „Władysław Majewski (…) był uczestnikiem kursu dla organizatorów skupu mleka GS⁵ zorganizowanego przez centralę Rolniczą Spółdzielni Samopomoc Chłopska w czasie od 18 marca do 24 marca 1951 r. w Tarnowie. Obywatel Majewski Władysław kurs ten ukończył z wynikiem ogólnym dobrym.

*

Można spotkać się z opinią, że Prezes Kółka Rolniczego w Bielczy, radny województwa krakowskiego Władysław Majewski był członkiem PZPR⁶. Dla wykluczenia jakichkolwiek podejrzeń cytuję zachowany odpis dokumentu związanego ze staraniami o budowę nowej szkoły sporządzony przez jego żonę Janinę: „Prezes KR Bielcza Majewski Wład. jako radny woj. Kraków – bezpartyjny”. Również siostrzenica Barbara w trakcie wywiadu z całą stanowczością podkreśliła: „nie należał do Partii, żyje jeszcze na Śląsku pewna pani która go do wstąpienia namawiała usilnie”.

 

Związek małżeński zawarł w Szczepanowie z pochodzącą z Wokowic Janina Wójcik. Władysław był starszy od narzeczonej o 10 lat. W 1943 r. urodziły się im córki bliźniaczki. Na chrzcie otrzymały imiona: Paulina i Helena. Zmarły w tym samym roku na skutek zatrucia pokarmowego. Janinę uratowano. Moja rozmówczyni podkreśla, że byli zgodnym małżeństwem. Na „ojcowiźnie” wybudowali nowy, istniejący do dzisiaj dom. Władysław zmarł 13 października 1992 r. 12 grudnia 1992 r. Janina Majewska wykupiła „miejsce pod nagrobek podwójny”. Wpłacając 100 000 ówczesnych złotych. Jego żona Janina z Wójcików ur. w 26.06.1922 r. w Wokowicach zmarła 28 IV 2014 r. Spoczywają we wspólnej mogile.

 

Tablica z grobowca. Foto. L. Kołodziejski

 

*

Spis odznaczeń i odznak Władysława Majewskiego

Nr	Data	Nazwa
1.	1966	Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”.
2.	1966	Odznaka Tysiąclecia.
3.	1967	Brązowa Odznaka Zrzeszenia LZS.
4.	1969	Odznaka za zasługi dla Ziemi Krakowskiej.
5.	1969	Odznaka Czynu Społecznego.
6.	1973	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
7.	1974	Medal 30-lecia Polski Ludowej.
8.	1975	Złota Odznaka za zasługi dla Ziemi Krakowskiej.
9.	1981	Zasłużony dla Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych.
10.	1984	Medal 40-lecia Polski Ludowej.
11.	1986	Odznaka Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego.
12.	1987	Odznaka za zasługi dla Województwa Tarnowskiego.
13.	Brak legitymacji.	Order Polonia Restituta.