187
Chemia kl III
Plan wynikowy dla klasy III Gimnazjum
Dział programu
Wymagania na ocenę
Zakres wymagań w zakresie wiadomości i umiejętności
Uczeń potrafi:
Węgiel i jego związki z wodorem
dopuszczającą
-określić w jakich postaciach występuje węgiel
-określić podstawowe zastosowanie diamentu i grafitu podać
- zastosowanie węgli kopalnych podać zastosowanie ropy
-naftowej i gazu ziemnego podać skład pierwiastkowy
-węglowodorów wymienić nazwy podstawowych
-węglowodorów określić położenie węgla w układzie okresowym
dostateczną
-wymienić właściwości diamentu i grafitu
-podać trzy produkty rozkładu węgla kamiennego
-wyjaśnić jak powstały węgle kopalne
-wyjaśnić pojęcia: węglowodór, spalanie całkowite i niecałkowite
-zbudować modele prostych węglowodorów
-napisać wzory pierwszych węglowodorów z poszczególnych szeregów homologicznych
-wymienić cztery właściwości fizyczne metanu
-spośród wzorów różnych związków chemicznych wybrać te, które są wzorami węglowodorów
-podać od czego zależy stan skupienia węglowodorów
-podać zastosowanie mieszaniny propanu i butanu
-zdefiniować pojęcie: węglowodory nasycone, nienasycone, reakcja przyłączenia i podstawienia
-wymienić właściwości charakterystyczne dla węglowodorów nienasyconych
-podać sposób otrzymywania acetylenu
-podać dwa zastosowania acetylenu
-podać właściwości fizyczne i chemiczne acetylenu
-wymienić cztery produkty destylacji ropy naftowej i podać ich zastosowania
dobrą
-wykryć węgiel w substancjach pochodzenia organicznego
-wyjaśnić na czym polega termiczny rozkład węgla
-napisać trzy równania reakcji spalania dowolnego węglowodoru
-wyjaśnić różnice w budowie węglowodorów nasyconych i nienasyconych
-zapisać równanie reakcji węglowodoru nienasyconego z bromem
-odróżnić na podstawie wzoru węglowodór nasycony od nienasyconego
-zaproponować eksperyment, za pomocą którego odróżni etan od etenu
-wyjaśnić jak rozdzielić ropę naftową na składniki
-wyjaśnić dlaczego w samochodach stosuje się katalizatory spalin
-wyjaśnić pojęcie szeregu homologicznego
-napisać wzory ogólne węglowodorów i na ich podstawie wzory dowolnych węglowodorów
bardzo
dobrą
-wyjaśnić na podstawie modelu dlaczego diament wykazuje odmienne właściwości niż grafit
-wyjaśnić dlaczego należy oszczędzać energię
-wyjaśnić, że węgiel może być cennym surowcem chemicznym
-wyjaśnić dlaczego do gazu ziemnego jest dodawany czynnik zapachowy
-ustalić wzór sumaryczny i podać nazwę węglowodoru gdy znana jest jego masa cząsteczkowa
-obliczyć na podstawie wzoru procentową zawartość węgla w związku chemicznym
-wyjaśnić w jakim celu dodaje się związki ołowiu do benzyny
-zidentyfikować produkty reakcji spalania węglowodorów
-doświadczalnie odróżnić węglowodór nasycony od nienasyconego
Pochodne węglowodorów
dopuszczającą
-określić podstawowe właściwości fizyczne metanolu i etanolu
-podać skutki działania alkoholu na organizm człowieka
-określić podstawowe właściwości kwasu mrówkowego i octowego
-określić występowanie kwasu mrówkowego
-podać zastosowanie kwasu octowego w gospodarstwie domowym
-odróżnić wzory kwasów od wzorów alkoholi
-podać właściwości i zastosowanie estrów
dostateczną
-zdefiniować pojęcia: alkohol, kwas, grupa funkcyjna węglowodorowa, grupa karboksylowa
-napisać wzór metanolu i etanolu oraz wskazać grupę funkcyjną
-napisać wzory strukturalne alkoholi.
-podać właściwości chemiczne alkoholi
-wybrać wzory alkoholi spośród innych wzorów
-napisać wzory kwasów: octowego i mrówkowego
-odróżnić kwas od alkoholu za pomocą wskaźnika
-podać właściwości fizyczne i chemiczne kwasu stearynowego i oleinowego
-wymienić kilka najważniejszych kwasów tłuszczowych
-określić zastosowanie kwasu mrówkowego i octowego
-wskazać surowce do otrzymywania estrów i ich najważniejsze zastosowanie
-odróżnić estry od kwasów i alkoholi na podstawie zapisanego wzoru
-wskazać surowce do otrzymywania mydła i określić grupę związków chemicznych, do których je zaliczamy
dobrą
-zapisać równania reakcji całkowitego spalania alkoholi
-zapisać wzór alkoholi o podanej liczbie atomów węgla na podstawie wzoru ogólnego
-wyjaśnić zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkoholi
-podać właściwości fizyczne i chemiczne gliceryny
-zapisać wzór ogólny szeregu homologicznego alkoholi jednowodorotlenowych i nazwać co najmniej dwa związki każdego szeregu
-wyjaśnić różnicę miedzy alkoholem i zasadą
-wybrać roztwór kwasu spośród innych roztworów przy pomocy wskaźnika
-wyjaśnić dlaczego kwasy karboksylowe nazywamy pochodnymi węglowodorów
-zapisać równanie dysocjacji kwasu mrówkowego i octowego
-wyjaśnić dlaczego kwas octowy nazywamy etanowym
-wyjaśnić różnice we właściwościach kwasu stearynowego i oleinowego
-wykryć eksperymentalnie wiązanie podwójne w kwasie oleinowym
-wyjaśnić na czym polega reakcja estryfikacji
-wyjaśnić różnicę między reakcją estryfikacji a reakcja zobojętnienia
-zapisać reakcje estryfikacji kwasu octowego z etanolem
-zapisać wzór ogólny szeregu homologicznego kwasów jednokarboksylowych
-zapisać równanie reakcji kwasu octowego i mrówkowego z NaOH, KOH i określić właściwości otrzymanego produktu
-omówić proces prania z wyjaśnieniem hydrofilowej budowy mydlą
bardzo
dobrą
-zapisać równania reakcji kwasów karboksylowych z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami
-zapisać wzór kwasu karboksylowego będącego pochodna danego węglowodoru
-wykryć eksperymentalnie wodę twarda
-zapisać równania reakcji powstawania mydlą rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego
-nazwać mydło rozpuszczalne i nierozpuszczalne
-wyjaśnić różnice działania mydeł i detergentów
-zapisać równania dowolnej reakcji esuyftkacji i nazwać jej produkty
-wyjaśnić równanie reakcji kwasów nienasyconych z wodą bromową
-wyjaśnić związek między długością łańcucha węglowego a właściwościami kwasów tłuszczowych
-wyjaśnić jaka rolę spełniają estry w przyrodzie
Związki chemiczne w żywieniu i życiu codziennym
dopuszczającą
-wymienić trzy podstawowe składniki żywności
-wymienić przykłady produktów żywnościowych zawierających tłuszcze, białko i cukry
-podać występowanie cukrów, tłuszczów i białek w przyrodzie
-wymienić podstawowe witaminy
-wymienić właściwości fizyczne tłuszczów
-dokonać podziału tłuszczów
-określić skład pierwiastkowy cukrów
-wymienić podstawowe zastosowanie celulozy
-wymienić rośliny zawierające duże ilości celulozy
-określić w właściwości fizyczne sacharozy i skrobi
-określić skład pierwiastkowy białek
dostateczną
-wymienić pierwiastki wchodzące w skład produktów żywnościowych
-wymienić fizyczne i chemiczne właściwości tłuszczów
-określić właściwości fizyczne białka
-wymienić czynniki powodujące denaturację białka
-wnioskować o składzie chemicznym białek na podstawie produktów rozkładu
-wymienić na czym polega szkodliwość alkoholu, soli metali ciężkich
-wyjaśnić jaką rolę pełni woda w organizmach żywych
-wnioskować o składzie pierwiastkowym węglowodorów i tłuszczów na podstawie produktów rozkładu
-wykryć skrobię w produktach spożywczych
-określić właściwości fizyczne celulozy
-wyjaśnić pojęcia: monomer, polimer
-określić ekologiczne skutki spalania polichlorku winylu
-wymienić 5 produktów, które można otrzymać z celulozy
dobrą
-zaproponować doświadczenie, za pomocą którego udowodni, że podstawowe składniki żywności zawierają węgiel wodór, tlen -wyjaśnić budowę tłuszczów
-wyjaśnić czym się różnią oleje występujące w roślinach od olejów otrzymanych w wyniku destylacji ropy naftowej
-wyjaśnić od czego zależy stan skupienia tłuszczów
-podać co powstaje z tłuszczów w wyniku hydrolizy
-zapisać słownie proces hydrolizy tłuszczu wyjaśnić pojęcia: denaturacja, wysalanie
-scharakteryzować proces hydrolizy białka
-wyjaśnić dlaczego organizmowi ludzkiemu należy dostarczyć białka w postaci gotowej
-wyjaśnić pojęcie: fotosynteza, cukier prosty
-zapisać równanie reakcji fotosyntezy zapisać równanie reakcji spalania glukozy
-zapisać wzór sumaryczny sacharozy zapisać równanie reakcji hydrolizy sacharozy, celulozy
-zapisać wzór sumaryczny skrobi i celulozy
-wyjaśnić jaką funkcję spełnia skrobia w każdej roślinie
-wyjaśnić dlaczego w czasie żucia chleba odczuwamy słodki smak
-wyjaśnić jaką rolę spełnia celuloza w organizmach żywych
-opisać różnice i podobieństwa w budowie cząsteczek skrobi i celulozy
-wyjaśnić na czym polega reakcja polimeryzacji
-podać zastosowanie polietylenu, polichlorku winylu
bardzo
dobrą
-wyjaśnić zachowania się tłuszczów wobec różnych rozpuszczalników
-doświadczalnie odróżnić olej jadalny od oleju mineralnego
-doświadczalnie wykryć azot i siarkę w białku jaja kurzego
-wyjaśnić czy to są białka pod względem składu chemicznego
-zaproponować doświadczenie, za pomocą którego wykryje glukozę w roztworze
-zapisać równanie fermentacji alkoholowej
-doświadczalnie wykazać, że produktem hydrolizy skrobi jest glukoza
-doświadczalnie udowodnić fałszowanie śmietany mąką
-napisać równanie reakcji powstawania glukozy w procesie fotosyntezy