187
Chemia kl I
Plan wynikowy dla klasy I Gimnazjum
Dział programu
Wymagania na ocenę
Zakres wymagań w zakresie wiadomości i umiejętności
Uczeń potrafi:
Substancje
chemiczne
i ich
przemiany
dopuszczającą
-stosować zasady bezpiecznej pracy w laboratorium chemicznym
-podać nazwy i zastosowanie wybranych przykładów szkła i sprzętu
laboratoryjnego
-wymienić przykłady substancji chemicznych ze swego otoczenia
-wymienić przykłady metali i niemetali
-określić właściwości fizyczne wybranej substancji
-wymienić przykłady przemian chemicznych i zjawisk fizycznych
-wymienić pierwiastki tworzące dany tlenek metalu lub niemetalu
-wymienić po trzy przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych
-podać skład objętościowy (ilościowy) powietrza
-podać właściwości fizyczne tlenu, wodoru
-wymienić pierwiastki wchodzące w skład dwutlenku węgla
-wyjaśnić dlaczego należy wietrzyć pomieszczenia, w których przebywają ludzie
-wymienić symbole 10 pierwiastków
dostateczną
-odróżnić metal od niemetalu
-porównać właściwości fizyczne wodoru i tlenu
-odróżnić właściwości chemiczne od fizycznych
-odróżnić mieszaninę jednorodną od niejednorodnej
-zapisać słownie reakcję magnezu z tlenem
-odczytać słowny zapis reakcji otrzymywania tlenku metalu i tlenku niemetalu
-odróżnić mieszaninę od związku chemicznego
-na podstawie słownego zapisu reakcji określić jej typ
-przedstawić słowny zapis reakcji spalania węgla w tlenie
-wymienić po 2 przykłady zastosowań 02, CO, H2
-wyjaśnić jaka właściwość fizyczna wodoru pozwala zbierać go nad wodą
-zdefiniować pojęcia mieszanina, mieszanina jednorodna i niejednorodna
-wyróżnić w podanym zapisie słownym reakcji chemicznej substraty i produkty
-wybrać spośród podanych przemian przemiany chemiczne
-zaproponować sposób wykrycia C02
dobrą
-wyjaśnić pojęcie właściwości chemiczne i fizyczne substancji
-zdefiniować pojęcia przemiany chemicznej i zjawiska fizycznego
-narysować schemat dowolnego doświadczenia, zaznaczając substraty i produkty
-wyjaśnić w jaki sposób zbiera się dwutlenek węgla i wodór
-eksperymentalnie wykazać, w której z dwóch probówek znajduje się wodór
-wymienić najważniejsze zastosowanie dwutlenku węgla, tlenu, wodoru
z-definiować pojęcia: reakcja łączenia, rozkładu, wymiany, substrat, produkt
-odróżnić proces redukcji od procesu utlenienia (utleniacz od reduktora)
-zaproponować doświadczenie pozwalające udowodnić, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru
-wyjaśnić co to jest dziura ozonowa, co jest powodem zanieczyszczenia wód
i powietrza, skąd się biorą kwaśne opady
-wykazać zależność między rozwojem cywilizacji a występującymi zagrożeniami
-zaproponować sposoby zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza i wody
bardzo
dobrą
-wskazać zastosowanie substancji wynikające z ich właściwości
-umiejętnie rozróżnić mieszaninę i związek chemiczny
-zaplanować eksperyment ilustrujący reakcję syntezy, rozkładu, wymiany
-obliczyć na podstawie składu objętościowego powietrza i gęstości tlenu, masę
tlenu w określonej objętości
-wyjaśnić różnicę między utlenianiem i spalaniem
-udowodnić doświadczenie, że woda jest związkiem chemicznym
-uzasadnić, posługując się przykładami poznanymi na lekcji, że możliwe jest
otrzymywanie pierwiastka z tlenku metalu w reakcji redukcji
-wyjaśnić skąd bierze się ołów i tlenek węgla w spalinach samochodowych
-zaproponować doświadczenia, za pomocą których wykaże, że magnez i wodór to reduktory
-dowieść, że dana reakcja jest reakcją utlenienia lub redukcji
-zaproponować dwie reakcje wymiany, w których dwutlenek węgla jest substratem bądź produktem
Atom i cząsteczka
dopuszczającą
-odróżnić atom od cząsteczki posługując się symbolami, wzorami chemicznymi
i modelami
-przedstawić za pomocą modeli, zapisaną liczbę atomów danego pierwiastka
i odwrotnie
-napisać wzór sumaryczny tlenku znając jego wzór strukturalny
-odróżnić wzór strukturalny od wzoru sumarycznego
-podać na podstawie wzoru chemicznego, z ilu atomów i z jakich pierwiastków
składa się cząsteczka
-określić wartościowość pierwiastka na podstawie wzoru strukturalnego
-sformułować prawo zachowania masy
-wyjaśnić co to są izotopy
-wyjaśnić na czym polega zjawisko promieniotwórczości
-określić czym różni się atom od cząsteczki
-określić jaką rolę w tworzeniu cząsteczki odgrywają elektrony walencyjne
-zapisać określone liczby cząsteczek pierwiastków gazowych
-wyjaśnić jak się cząsteczki związków chemicznych i na czym polega tworzenie się wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego
-wyjaśnić co to są jony, w jaki sposób powstają, czym różnią się kationy od
anionów
-sformułować prawo stałości składu (kto sformułował je jako pierwszy)
-określić co to jest stosunek wagowy pierwiastków w związku chemicznym
dostateczną
-zdefiniować pojęcia atom, pierwiastek
-przedstawić za pomocą modeli zapisaną liczbę atomów dowolnego pierwiastka i odwrotnie
-odczytać zapisy np.: 4C, 5S, 3Mg, 302
-podać przykłady cząsteczek pierwiastków
-wymienić cząsteczki elementarne wchodzące w skład atomu
-na podstawie modelu atomu, omówić budowę atomu
-podać zjawiska potwierdzające ziarnistą budowę materii
-uzgodnić współczynniki w równaniu chemicznym, mając podane wzory (symbole) substratów i produktów
-odróżnić grupy od okresów w układzie okresowym oraz odczytać wartościowość pierwiastka na podstawie położenia w układzie okresowym
-obliczyć ilość atomów poszczególnych pierwiastków wchodzących w skład
cząsteczki związku chemicznego
-sprawdzić doświadczalnie słuszność prawa zachowania masy
-wymienić jakie są izotopy wodoru i czym się różnią między sobą
-określić w jakich dziedzinach życia izotopy znalazły zastosowanie
-wyjaśnić czym się różni promieniotwórczość naturalna od sztucznej
-wyjaśnić że oktet elektronowy jest trwałym stanem atomu
-wyjaśnić jak tworzą się cząsteczki pierwiastków i na czym polega tworzenie się
wspólnych par elektronowych (wiązanie kowalencyjne)
-wyjaśnić jak tworzy się wiązanie kowalencyjne spolaryzowane
-napisać wzór elektronowy i kreskowy cząsteczek pierwiastków gazowych (O2.CI2)
-wyjaśnić na czym polega tworzenie się wiązania jonowego i kiedy między
atomami wytwarza się wiązanie jonowe a kiedy kowalencyjne spolaryzowane
-zapisać powstawanie jonów
-budować modele cząsteczek o wiązaniu jonowym
dobrą
-zdefiniować pojęcia: dyfuzji, podać przykłady tego zjawiska znanego z życia
codziennego
-wyjaśnić różnicę pomiędzy cząsteczką pierwiastka, a cząsteczką związku
chemicznego
-wyjaśnić dlaczego atom ma ładunek obojętny
-podać definicję: liczby atomowej i masy atomowej
-określić liczbę protonów, elektronów i neutronów
-zdefiniować pojęcie wartościowości, oraz określić na podstawie wartościowości
wzór sumaryczny cząsteczki tlenku
-obliczyć wartościowość pierwiastka, znając wzór utworzonej przez niego
cząsteczki i wartościowości drugiego pierwiastka
-zapisać równanie reakcji, dobrać współczynniki oraz podać kolejne etapy podczas
-zapisywania równania reakcji (o większym stopniu trudności)
-na podstawie wzorów nazwać poprawnie tlenki i odwrotnie
-wymienić jakie są rodzaje promieniowania naturalnego i jakie maja właściwości
-wyjaśnić co to jest okres połowicznego rozpadu, reakcja łańcuchowa, szereg
promieniotwórczy
-obliczyć stosunek wagowy pierwiastków w związku chemicznym
-określić wzór związku chemicznego na podstawie stosunku wagowego
pierwiastków w tym związku
bardzo
dobrą
-dowieść, że atom jest elektrycznie obojętny
-wymienić zależności między położeniem pierwiastka w układzie okresowym, a budowa jego atomu
-zapisać równania chemiczne reakcji w dużym stopniu trudności
-odczytać poprawnie równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności
-wyjaśnić słuszność stosowania mas atomowych
-wykonać obliczenia z zastosowaniem prawa zachowania masy i stałości składu
-wyjaśnić, dlaczego bardzo często masa atomowa pierwiastka nie jest liczba
całkowitą
-wyjaśnić zagrożenia związane z promieniotwórczością
-podać przykłady szeregów promieniotwórczych
Woda i roztwory wodne
dopuszczającą
-podać stany skupienia wody i kiedy występują
-wyjaśnić pojęcia: substancja rozpuszczona, rozpuszczalnik, rozpuszczanie
-w podanym przykładzie roztworu wyróżnić rozpuszczalnik i substancję
rozpuszczona
-podać przykłady substancji łatwo i trudno rozpuszczalnych w wodzie
-wymienić czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie
-podać definicję stężenia procentowego
-podać wzór, na podstawie którego można obliczyć stężenie procentowe roztworu
-obliczyć stężenie procentowe roztworu (o małym stopniu trudności)
dostateczną
-odróżnić roztwór nasycony od nienasyconego
-zapisać wzór na stężenie procentowe roztworu, oraz zinterpretować poszczególne oznaczenia
-wymienić 2 sposoby rozdzielenia składników roztworu
-zdefiniować pojęcia: roztwór, destylacja, dekantacja, sączenie
-narysować zestaw do sączenia
-wyjaśnić co oznacza zapis np. 10% ocet
-obliczyć stężenie procentowe roztworu (większy stopień trudności)
dobrą
-wyjaśnić dlaczego woda zamarzając zwiększa swoją objętość
-wymienić sposoby rozdzielania składników roztworu
-mając do dyspozycji sprzęt laboratoryjny zmontować zestaw do sączenia
-eksperymentalnie rozdzielić mieszaninę cukru i piasku
-wymienić czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania gazu w wodzie
-wyjaśnić dlaczego podczas upalnego lata mogą pękać butelki z napojami gazowymi
-sporządzić roztwór nasycony i nienasycony
-porównać proces rozpuszczania z procesem krystalizacji
-wykonać obliczenia związane ze stężeniem procentowym roztworu o większym stopniu trudności
bardzo
dobrą
-zaplanować czynności prowadzące do otrzymania np. 5% roztworu soli
-zaproponować doświadczenie pozwalające rozdzielić składniki mieszaniny dwóch różnych cieczy
-porównać pojęcie rozpuszczania z pojęciem rozpuszczalności
-na podstawie krzywej rozpuszczalności substancji, obliczyć ilość danej substancji, która wydzieli się przy oziębieniu roztworu
-odczytać z krzywej rozpuszczalności, ile należy wziąć soli kuchennej, aby otrzymać roztwór nasycony w temp 25°C
-podać przykłady wykorzystania procesu krystalizacji
-obliczyć objętość cieczy potrzebną do sporządzenia określonej ilości roztworu o podanej procentowości
-rozwiązywać zadania dotyczące stężenia procentowego i rozpuszczalności o dużym stopniu trudności