„Nie Pal Przy mnie, proszę” to program dedykowany najmłodszym klasom szkoły podstawowej: klasy 1–3, skupiający się na uświadamianiu dzieci, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia zarówno w formie czynnej, jak i co bardzo ważne w przypadku najmłodszych w formie biernej.
Główne cele programu:
- uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia
- kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie
- uświadomienie dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia
- uwrażliwienie dzieci na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z biernym paleniem
- wykształcenie u dzieci umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą
Czas realizacji projektu: wrzesień 2024 – maj 2025
Realizacja programu odbywała się podczas pięciu zajęć warsztatowych o podanych tytułach:
1. Co to jest zdrowie?
2. Od czego zależy nasze zdrowie?
3. Co i dlaczego szkodzi zdrowiu?
4. Co robić, gdy moje życie jest zagrożone?
5. Nie pal przy mnie, proszę!
Na zajęciach stosowane były następujące metody aktywizujące:
- burza mózgów
- ćwiczenia oddechowe
- wierszyk – postać wiewiórki Wiki
- krzyżówka
- znaczki „Nie pal przy mnie, proszę”
- wizualizacja
- drama
- wykonanie postaci leśnych zwierząt
- projekcja filmu edukacyjnego pt. „Co siedzi w dymie papierosowym?”
- wykonanie prac plastycznych na temat „Nie pal przy mnie, proszę”
Praca nad programem odbywała się w małych grupach, w parach lub indywidualnie, ponieważ klasa jest mało liczna (8 osób). Nauczyciel był doradcą i koordynatorem wspierającym działania dzieci. Czas przeznaczony na realizację zajęć wyniósł łącznie 9 jednostek lekcyjnych.
Zajęcia warsztatowe
Zajęcia 1
Temat: Co to jest zdrowie?
Czas: 90 min.
Podczas zajęć odbyła się integracja grupy, ustalono zasady pracy z grupą, zdefiniowano pojęcie zdrowia, zapoznano dzieci z wiewiórką Wiki oraz ustalono i zapisano co należy robić, aby być zdrowym.
Dodatkowo dzieci wykonały z tektury postać wiewiórki Wiki oraz lisa Rudego i zająca Zdzicha.
Zajęcia 2
Temat: Od czego zależy nasze zdrowie?
Czas: 45 min.
Odczytanie przez uczniów wierszyka o wiewiórce Wiki. Udzielanie przez dzieci odpowiedzi na pytanie postawione w tytule zajęć „Od czego zależy nasze zdrowie?”. Podsumowanie odpowiedzi uczniów i zapis czynników wpływających na nie: czynniki genetyczne, środowiskowe, środowisko społeczne, medycyna naprawcza, styl życia.
Zajęcia 3
Temat: Wartości odżywcze warzyw i owoców – samodzielne przygotowanie z zachowaniem zasad higieny przez uczniów zdrowego śniadania oraz jego degustacja
Czas: 45 min.
Zajęcia 4
Temat: Co i dlaczego szkodzi zdrowiu?
Czas: 45 min.
Wspólna recytacja wierszyka o wiewiórce Wiki. Próba odpowiedzi przez uczniów na pytanie: „Co jest według Was szkodliwe dla zdrowia?” Rozwinięcie i podsumowanie dyskusji. Odczytywanie przysłów związanych ze zdrowiem. Burza mózgów: „Co sami możemy zrobić, aby być zdrowymi i prawidłowo się rozwijać?”, „Jakie sytuacje szkodzą naszemu zdrowiu?”
Zajęcia 5
Temat: Co robić, gdy moje życie jest zagrożone?
Czas: 90 min.
Samodzielne wypełnienie przez uczniów kartki z krzyżówką.
Praca w grupach – kolorowanie historyjki obrazkowej ukazującej, jak wiewiórka Wiki radzi sobie w różnych trudnych sytuacjach, w wyniku których jej zdrowie zostaje zagrożone: skaleczenie, przeziębienie. Rozmowa na temat historyjki. Dyskusja na temat: „Co mogę zrobić, aby uniknąć zranienia, urazu, wypadku lub choroby oraz co mogę zrobić, gdy coś mi dolega lub boli?”
Wizyta higienistki szkolnej – zapoznanie uczniów ze specyfiką pracy pielęgniarki. Pogadanka dotycząca postępowania w przypadku choroby lub urazu, rola szczepień ochronnych w życiu dziecka. Pomiar ciśnienia krwi u uczniów.
Zajęcia 6
Temat: Nie pal przy mnie, proszę!
Czas: 90 min.
Przypomnienie dzieciom przez nauczyciela o szkodliwych dla zdrowia zachowaniach i sytuacjach, których one same mogą unikać.
Dyskusja na temat: „Co mogę zrobić, gdy inne osoby przy mnie palą?” Kształtowanie u dzieci postawy obrony przed biernym paleniem. Projekcja filmu edukacyjnego pt. „Co siedzi w dymie papierosowym?” Wyjście z uczniami na teren przyszkolny i odgrywanie scenek dramowych dotyczących spotkania z leśnym przyjacielem i wrogiem. Wykonanie prac plastycznych na temat „Nie pal przy mnie, proszę”.
Ewaluacja programu
Podsumowując program pt. „Nie pal przy mnie, proszę” uczniowie udzielali odpowiedzi na pytania skierowane do nich przez nauczyciela:
- Co zapamiętałeś z zajęć?
- Co podobało Ci się najbardziej?
- Co było dla Ciebie najtrudniejsze?
W ramach realizacji programu wychowawca zachęcił rodziców na zebraniu wywiadowczym do obejrzenia filmu pt. „Mamo, Tato przestańcie palić”.
Udział uczniów w programie pt. „Nie pal przy mnie, proszę” uświadomił im:
- Czym jest zdrowie?
- Jakie czynniki go warunkują?
- Co zdrowiu szkodzi, a co służy?
Warsztaty realizowane w ramach programu uwrażliwiły także dzieci na szkodliwość oddziaływania dymu papierosowego związanego z paleniem czynnym i biernym oraz wykształciły umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie palą w ich obecności.
Wiedza zdobyta podczas realizacji programu zostanie wykorzystana przez jego uczestników w kolejnych etapach edukacyjnych.
Koordynator projektu:
A. Bogusz - Duda